Nghe & cảm nhận “Những thanh âm Hà Nội:

Có nhiều cách để thể hiện tình yêu với Thủ đô. Đó có thể là những hành động cụ thể, những cảm xúc, những sáng tạo nghệ thuật, những sự kiện náo nức dịp đại lễ. Thậm chí, im lặng đôi khi cũng có thể là một cách thể hiện tình yêu.  Nhưng chúng tôi chọn cách cất tiếng, theo cách của riêng mình từ Đài Hà Nội. Một bộ sản phẩm audio có tên “THANH ÂM HÀ NỘI”, sản phẩm đặc biệt được gắn ‘Red Label’ được Đài Hà Nội phát hành chào mừng kỷ niệm 70 năm tiếp quản, giải phóng Thủ đô, 70 năm thành lập Đài Hà Nội.

Đĩa than gồm 2 mặt. Mặt A là những ca khúc “không thể không có khi nhắc về Hà Nội”. Đây là các tác phẩm được chuyển soạn cho dàn nhạc thính phòng hoặc giao hưởng  Hãy cùng khám phá set list của mặt A. Có bài hát Tiến về Hà Nội, ca khúc viết trước cả thời điểm 10-10-1954, cho thấy dự báo thiên tài của nhạc sĩ Văn Cao, sau này trở thành một phần tự hào của người Hà Nội

Đó còn là Người Hà Nội của nhac sỹ Nguyễn Đình Thi mang đậm giá trị và phong cách Hà Nội nhất; bản giao hưởng Prelude số 1 Ký ức tuổi thơ của Nguyễn Hữu Tuấn gắn với Hà Nội những năm tháng vất vả nhưng rất trong sáng. Có cả Hà Nội niềm tin và hy vọng của nhạc sĩ Phan Nhân, một ca khúc kinh điển, mỗi khi gian khó người Hà Nội lại hát vang.

Các tác phẩm thính phòng này được trình diễn bởi Giàn nhạc giao hưởng quốc gia Việt Nam – được chỉ huy bởi nhạc trường Honna Tetsuji, dàn nhạc giao hưởng thính phòng Hà Nội. Cùng các nghệ sỹ Piano Bùi Xuân Khánh, Guitar Xuân Thịnh, Cello Bùi Hà Miên…

Ở mặt B, chúng ta sẽ được lắng nghe những thanh âm Hà Nội nhất. Đó là một track của Hiệu lệnh báo động phòng không thủ đô (từng vang lên trong 12 ngày đêm Hà Nội đánh máy bay Mỹ), Tiếng tàu điện Hà Nội, Nhạc hiệu Đài Phát thanh – Truyền hình Hà Nội từ 1979Nhạc hiệu Đài Phát thanh – Truyền hình Hà Nội từ 2024

Và cả bản thu mới toanh Lễ thượng cờ 6h sáng trên Quảng trường Ba Đình. Đúng nghĩa là chúng ta có thể cảm nhận thanh âm của Hà Nội, những thanh âm của quá khứ, mang màu thời gian và kỉ niệm. Đây là một cách mà Đài hà Nội dành tặng cho những người yêu Hà Nội một bộ sản phẩm âm thanh để ôn lại kỷ niệm và lưu lại những thanh âm của Hà Nội được lâu hơn, theo một cách rất Hà Nội

Đĩa được thực hiện trong 6 tháng, được thu bằng sự đầu tư, trau chuốt với chất lượng nghệ thuật cao nhất có thể có.

Trừ phần gia công đĩa được thực hiện tại Nhật Bản, các khâu thu âm, mix và master đều do Đài Hà Nội đảm nhiệm, mất 6 tháng để hoàn tất. Đáng ra khâu master cũng được làm tại Nhật nhưng để kịp thời ra mắt đúng dịp kỷ niệm 10/10, nên chuyên gia âm thanh Nguyễn Duy Nghĩa đảm trách. Anh trực tiếp thu âm nhiều bản trong đĩa, bao gồm lễ Thượng cờ. Nguyễn Duy Nghĩa là người phụ trách toàn bộ phần âm thanh các live show của Đài Hà Nội – dường như cũng là nơi đầu tiên sẽ đưa những chương trình âm nhạc do mình sản xuất ra thị trường để khán giả khắp nơi có thể thưởng thức qua nhiều nền tảng.

“Thanh âm Hà Nội” là sản phẩm đầu tiên dưới dạng đĩa than.

Với các tư liệu cũ như tiếng tàu điện, còi hiệu lệnh, kỹ thuật viên mất khoảng tám tiếng lọc tạp âm theo kỹ thuật thủ công, để âm thanh sạch nhưng không mất đi nét hoài cổ. Rõ ràng rất phức tạp khi thực hiện thu âm cho khoảnh khắc thiêng liêng này. Khó nhất là phải thu âm ở hiện trường thật với môi trường rất khắt khe về mặt kiểm soát an ninh. Phải mô phỏng đúng vị trí và sự di chuyển của âm thanh tại hiện trường. Ngoài ra, quảng trường có diện tích rất lớn, để tái tạo được không khí trang nghiêm, thiêng liêng của lễ thượng cờ bằng âm thanh không phải dễ. Chẳng hạn các chiến sĩ đi từ trái sang phải thì người nghe cũng phải thấy tiếng bước chân của họ chuyển từ loa trái sang loa phải. Đoàn quân đến càng gần người nghe thì tiếng leng keng của huy hiệu trên ngực áo các chiến sĩ càng rõ. Vị trí của cột cờ được mặc định ở giữa hai loa. Tiếng hô hiệu lệnh sẽ lệch sang trái một chút vì đó là vị trí đứng của người hô. Tiếng vác súng lệnh đương nhiên lệch phải vì đoàn quân đứng bên đó.

Ekip set up khi còn tờ mờ sáng

Anh Nghĩa đã chia sẻ “Phải tinh tế thì mới nghe được tiếng cờ phất vì lúc đó tôi xin đứng sát bên cờ luôn. Chiến sĩ ôm lá cờ phất vèo một cái, nhẹ lắm”

Đĩa “Thanh âm Hà Nội” vẫn thiên về những âm thanh có tính lịch sử. Liệu tiếng của Hà Nội hôm nay có gì đặc biệt để lưu giữ? Ngày nay mọi thứ đều phát loa, nhiều lúc chúng ta nghe thanh âm của một thành phố nó không chỉ là nhạc, mà còn là các giá trị cảm xúc thiêng liêng khi gắn vào những địa danh, khoảnh khắc. Nên khi nhắc về các thanh âm Hà Nội ta có lẽ cũng sẽ giật mình thấy những track âm thanh này thật sự quý giá vì nó là những thanh âm của cảm xúc. Cũng có thể rồi đây Hà Nội sẽ có cho mình những thanh âm tiêu biểu cho hiện tại mà lễ Thượng cờ (có từ 19/5/2001) là một ví dụ. 

Trong những chất liệu tạo nên đời sống văn hóa xã hội của Hà Nội, ngoài âm nhạc còn có những thanh âm của cuộc sống. Đài Hà Nội cũng chính là nơi tạo ra và lưu trữ những thanh âm đó, đưa tất cả những thanh âm của đời sống, văn hóa nghệ thuật đến với người dân. Chúng tôi lựa chọn phát hành đa nền tảng, đồng thời vẫn sử dụng đĩa than với hy vọng có thể cùng những người yêu Hà Nội ôn lại kỷ niệm và lưu lại những ‘Thanh âm Hà Nội’ được lâu hơn, theo một cách rất Hà Nội.

Ảnh: By Nguyễn Văn Tuyến – Trung tâm số Đài Hà Nội

Bình luận về bài viết này