Cùng Bơi Trong Biển Lớn Truyền Thông Số: Chuyện Học, Chuyện Hành Tại VinUni
Xin chào cả nhà, hôm nay mình muốn kể các bạn nghe về môn học mà mình đang dạy ở VinUni, cái tên nghe rất hoành tráng: “Intro to Digital Communication” (hay còn gọi là Truyền Thông Số). Nhưng nói thật, cái tên này đôi lúc khiến người ta hiểu lầm chút. Nghe qua cứ tưởng là mình dạy “công nghệ số” hay “code lập trình gì đó”, nhưng thật ra môn này gần với “Digital Media” hơn – tức là cái mớ lộn xộn đầy sáng tạo từ mạng xã hội, YouTube, TikTok đến podcast và những cú click chuột định mệnh.

Và thú thật, bắt đầu môn này mà không có sự trợ giúp của những bạn sinh viên VinUni siêu thông minh, siêu nhanh nhạy thì chắc mình cũng lạc trôi đâu đó trong biển lớn của truyền thông số rồi. Ngày đầu lên lớp, thấy các bạn trẻ hào hứng, tinh mắt, lại có cả khí chất truyền thông trong từng bước đi, mình mừng thầm: “Thôi chết rồi, sinh viên năm nhất mà cứ như CEO tập đoàn truyền thông hết vậy!”

Những tuần đầu, chúng mình cùng nhau bơi trong những khái niệm căn bản về truyền thông số. Mình dùng từ “bơi” không phải vì nó dễ dãi, mà vì kiến thức về Digital Communication đôi khi giống như… biển lớn vậy. Nào là lý thuyết về việc truyền tải thông điệp, nào là cơ sở nền tảng của các phương tiện số, cứ như thể bạn phải học cách chèo thuyền trước khi đi biển vậy.
Khi mà lý thuyết bắt đầu vây lấy và mình sợ các bạn sinh viên sẽ phát hoảng vì độ “hóc búa” của những mô hình khô khan, thì các bạn ấy lại làm mình ngạc nhiên. Thay vì chỉ ngồi nghe giảng, các bạn sinh viên lại rảnh rỗi sinh nông nổi, lôi những câu chuyện từ đời sống, TikTok, YouTube ra tranh luận và kết nối chúng với lý thuyết. Đấy, học truyền thông mà không “truyền thông” chút nào thì cũng hơi kỳ, nhỉ?
Sau một vài buổi, mình nhận ra rằng, không chỉ mình dạy các bạn mà các bạn cũng đang dạy lại mình. Kiến thức học thuật là một chuyện, nhưng cách các bạn tiếp cận truyền thông hiện đại, từ những cú “swipe” trên điện thoại cho đến các cú nhấp chuột tỉ mỉ, thực sự làm mình ngỡ ngàng. Mình chưa bao giờ nghĩ rằng những điều nhỏ nhặt, như việc lựa chọn ảnh đại diện trên Instagram hay cách viết caption, lại có thể phản ánh nhiều đến thế về một chiến lược truyền thông.
Rồi chúng mình bắt đầu “tấn công” vào những chủ đề sôi động hơn – social media và sự tương tác với khán giả. Mình luôn hỏi sinh viên rằng: “Các bạn có nhận ra mình đang là đối tượng bị truyền thông nhắm đến không?” Tất nhiên, các bạn đáp trả bằng hàng loạt ví dụ từ các chiến dịch marketing mà họ thấy trên TikTok, Instagram. Mình đã chuẩn bị tinh thần cho những câu trả lời lý thuyết, nhưng không – các bạn này lại siêu nhanh nhạy, kéo mình đi từ những câu chuyện influencer triệu follow đến các chiến dịch viral sáng tạo, mà đôi khi chính mình còn chưa kịp “update”. Nói thật, đôi lúc ngồi lớp này mà mình cảm thấy mình như người cổ lỗ sĩ so với những “chiến binh số” thế hệ mới.

À, kể thêm chút về một buổi học mà mình gọi là “sáng tạo tức thời”. Cả lớp đang học thì mình nảy ra một ý tưởng: “Hay mình thử cho các bạn xử lý tình huống thực tế nhỉ?” Và thế là, chỉ trong vòng một giờ đồng hồ trước khi khách mời Khánh Vy xuất hiện, mình ném cho các bạn một đề bài: “Tự set up mọi thứ đi nào – từ không gian lớp học đến phần quay video, thu âm buổi talk show.” Nhìn các bạn rối rít chuẩn bị mà mình thực sự thót tim.

Nhưng, bất ngờ chưa! Các bạn không chỉ hoàn thành xuất sắc mà còn biến buổi học thành một chương trình truyền thông “cây nhà lá vườn” vô cùng chuyên nghiệp. Đón tiếp Khánh Vy – “cô nàng nói 7 thứ tiếng” ngày nào giờ đã là một influencer lừng lẫy – các bạn ấy chẳng khác gì một ê-kíp thực thụ. Không chỉ set up không gian chỉn chu, mà câu hỏi và phần giao lưu cũng chất lừ. Mình phải tự hỏi, liệu mình có đang dạy đúng lớp không đây hay là sinh viên mình vừa mới tốt nghiệp ngành PR đâu đó rồi?

Khánh Vy chia sẻ câu chuyện sự nghiệp của mình với tất cả nhiệt huyết. Cô ấy nói về những ngày đầu bước chân vào thế giới truyền thông từ clip nổi tiếng và hành trình trở thành MC, influencer. Đối với mình, điều thú vị nhất không phải là sự nghiệp rực rỡ của Vy mà là cách cô ấy truyền cảm hứng cho các bạn trẻ trong lớp. Thật sự, buổi giao lưu đó không chỉ đơn thuần là một buổi học nữa – mà nó biến thành một cơn sóng nhiệt huyết lan tỏa khắp phòng.

Còn mình, chỉ biết ngồi đó, tự hào nhìn các sinh viên VinUni của mình biến những thử thách thành cơ hội sáng tạo. Điều này làm mình nhận ra, học Digital Communication không chỉ là về lý thuyết, mà là về khả năng thích ứng, sự nhạy bén và quan trọng nhất là cách bạn biến kiến thức thành câu chuyện của chính mình.

Sắp tới, lớp sẽ còn nhiều nội dung hấp dẫn như quản lý nội dung số, hay phân tích case study các chiến dịch truyền thông số nổi bật. Mình cũng đang háo hức chờ đợi những khách mời thú vị khác sẽ ghé qua để chia sẻ về nghề nghiệp và phong cách kể chuyện trong kỷ nguyên kỹ thuật số này.
Kết thúc mỗi buổi học, mình không chỉ thấy sinh viên của mình đã học được gì mà chính bản thân mình cũng học rất nhiều từ các bạn. Điều tuyệt vời nhất khi dạy ở VinUni là bạn không bao giờ ngừng học, ngay cả khi bạn đang là người đứng trên bục giảng.
Vậy đó, hành trình dạy và học môn Digital Communication tại VinUni của mình là một hành trình vừa vui, vừa “ngộp” nhưng đầy cảm hứng. Ai bảo dạy học là dễ, nhưng có các bạn sinh viên tuyệt vời thế này thì đôi khi công việc ấy trở thành một niềm vui rất lớn!

Photos by Minh Hanh
Text by Tada
Lắng nghe bản Podcast ở đây

