Giữa thời đại của nội dung nhanh, nơi những video TikTok kéo dài vài giây và thói quen “casual viewing” (xem phim một cách hời hợt) đang trở thành xu hướng, Flow xuất hiện như một cú chạm đầy tỉnh thức. Bộ phim hoạt hình không thoại của Gints Zilbalodis không chỉ giành chiến thắng ở hạng mục Phim Hoạt Hình Xuất Sắc Nhất tại Oscar 2025, mà còn gợi lại sức mạnh nguyên bản của điện ảnh – kể chuyện bằng hình ảnh, nhịp điệu và cảm xúc, không cần một lời thoại nào.

Sự tinh tế của điện ảnh không lời

Nhìn lại lịch sử, điện ảnh ra đời trong im lặng. Những bộ phim đầu tiên như Fantasia (1940), The Triplets of Belleville(2003) hay The Red Turtle (2016) đã cho thấy rằng ngôn từ không phải lúc nào cũng là cách truyền tải câu chuyện hiệu quả nhất. Với Flow, Gints Zilbalodis đã chứng minh rằng ngôn ngữ của hình ảnh vẫn có sức mạnh riêng, thậm chí còn mạnh mẽ hơn khi buộc khán giả tập trung hoàn toàn vào từng chi tiết trên màn ảnh.

Không có một câu thoại nào, Flow kể về hành trình sinh tồn của một chú mèo đen trong thế giới hậu tận thế. Bộ phim mang đến những tầng ý nghĩa sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, bản chất vô thường của cuộc sống, và sức mạnh của sự cộng tác. Chính sự tối giản trong ngôn ngữ đã giúp khán giả cảm nhận rõ hơn từng sắc thái cảm xúc, từng biến chuyển nhỏ nhất trong hành trình của nhân vật.

Khi nội dung nhanh đánh mất sự tập trung

Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên mà mọi thứ đều có thể được tóm gọn trong 30 giây. Netflix đã phân tích và nhận thấy xu hướng “casual viewing” – nơi người xem bật phim nhưng không thực sự tập trung, thậm chí chỉ để làm nền trong lúc làm việc khác. Đây là một hiện tượng phổ biến, phản ánh cách khán giả ngày nay tiêu thụ nội dung: nhanh, dễ hiểu và không yêu cầu sự chú tâm cao.

Tuy nhiên, Flow lại đi ngược lại hoàn toàn. Bộ phim đòi hỏi sự tập trung tuyệt đối. Khi không có lời thoại, người xem buộc phải dõi theo từng khung hình, lắng nghe từng âm thanh nhỏ nhất. Chính điều này đã tạo nên một trải nghiệm điện ảnh hiếm có: một khoảng lặng để suy ngẫm, một sự kết nối sâu sắc hơn với câu chuyện.

Câu chuyện vượt thời gian của Flow

Flow mở đầu bằng hình ảnh một chú mèo đơn độc, trôi dạt trên dòng nước giữa một thế giới hoang tàn. Khi nước dâng lên, nó buộc phải tìm kiếm một nơi an toàn, và dần dần, những sinh vật khác xuất hiện: một con chuột lang nước điềm tĩnh, một chú chó Labrador tràn đầy năng lượng, một con vượn cáo tò mò và một con chim thư ký kiêu hãnh. Không một lời giới thiệu, không một đoạn hội thoại – nhưng qua cách mỗi loài động vật tương tác, người xem cảm nhận được sự kết nối dần hình thành.

Tác phẩm này không nhân cách hóa các con vật như nhiều bộ phim hoạt hình khác. Chúng không có tên, không có câu thoại, chỉ có hành động và bản năng sinh tồn. Sự khác biệt trong tập tính của từng loài không chỉ giúp Flow trở nên chân thực, mà còn gửi gắm thông điệp sâu sắc về sự hợp tác và sự chấp nhận lẫn nhau để tồn tại.

Flow và truyền thông: một lời nhắc nhở về giá trị của sự tĩnh lặng

Trên góc nhìn truyền thông, thành công của Flow phản ánh sự khát khao của khán giả với những nội dung mang tính nghệ thuật và chiều sâu. Giữa vô số nội dung ngắn gây xao nhãng, một bộ phim hoạt hình không thoại, không dùng bất kỳ kỹ thuật câu kéo sự chú ý nào lại có thể chinh phục cả giới phê bình lẫn công chúng. Điều này cho thấy rằng không phải cứ nhanh và hào nhoáng là sẽ chiến thắng – đôi khi, những tác phẩm cần sự chiêm nghiệm và tĩnh lặng vẫn có thể tạo nên sức hút riêng.

Trong một thời đại mà mỗi ngày chúng ta bị bủa vây bởi hàng trăm video ngắn, hàng loạt thông tin tức thời, Flow nhắc nhở chúng ta rằng việc dừng lại, quan sát và cảm nhận có giá trị hơn là tiêu thụ nội dung một cách vội vã. Bộ phim mang đến một trải nghiệm điện ảnh trọn vẹn, nơi mà không cần đến những câu chữ rườm rà, người xem vẫn có thể thấu hiểu và đồng cảm.

Lời kết: Khi hình ảnh mạnh hơn ngôn từ

Chiến thắng của Flow tại Oscar không chỉ là sự công nhận dành cho một bộ phim hoạt hình xuất sắc, mà còn là một lời khẳng định rằng điện ảnh vẫn có thể tồn tại với những giá trị cốt lõi của nó. Khi thế giới ngày càng trở nên ồn ào, khi truyền thông ngày càng vội vã, có lẽ chúng ta cần nhiều hơn những khoảng lặng như Flow – nơi hình ảnh thay thế cho lời nói, và sự im lặng lại là ngôn ngữ mạnh mẽ nhất.

Nhìn rộng ra, Flow không phải là bộ phim đầu tiên chứng minh sức mạnh của điện ảnh không thoại. Trong lịch sử, nhiều tác phẩm hoạt hình đã thành công mà không cần đến lời nói:

• Fantasia (1940, 2000) – Một kiệt tác kết hợp giữa âm nhạc cổ điển và hình ảnh hoạt hình đầy mê hoặc của Disney.
• The Triplets of Belleville (2003) – Một bộ phim hoạt hình Pháp với phong cách kể chuyện độc đáo, kết hợp giữa hình ảnh và âm nhạc để tạo nên một câu chuyện đầy cảm xúc.
• Father and Daughter (2000) – Bộ phim hoạt hình ngắn giành giải Oscar, kể về sự chờ đợi và tình cảm cha con chỉ bằng hình ảnh và những giai điệu nhẹ nhàng.
• The Red Turtle (2016) – Một tác phẩm giàu tính triết lý về thiên nhiên, sự sống và số phận con người, được kể hoàn toàn bằng hình ảnh.