“Các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs) đang trở thành những influencer tối thượng, định hình cách người dùng tiếp cận thông tin. Tối ưu hóa nội dung cho AI không còn là lựa chọn – mà là chiến lược sống còn.” – Jack Smyth, Brandtech Collective

CHÚNG TA ĐANG SỐNG TRONG KỶ NGUYÊN HẬU TÌM KIẾM

Trong hơn hai thập kỷ, Google từng là “cánh cổng vàng” dẫn người dùng đến với tri thức và thông tin. Nhưng giờ đây, sự trỗi dậy của AI hội thoại, từ ChatGPT của OpenAI, Claude của Anthropic, Perplexity cho đến Gemini của chính Google, đang dần làm lu mờ vai trò thống trị ấy. Theo Bain & Company, 60% lượt tìm kiếm hiện nay kết thúc mà không cần nhấp vào bất kỳ liên kết nào. Người dùng ngày càng quen với việc hỏi – đáp trực tiếp cùng chatbot thay vì duyệt hàng loạt trang web. Đáng chú ý, 80% người dùng đã từng sử dụng AI để thay thế cho tìm kiếm truyền thống trong ít nhất 40% lượt tìm kiếm của họ (Financial Times, 2024). Điều này không chỉ là thay đổi về thói quen, nó là cơn địa chấn trong lĩnh vực truyền thông và marketing.

SE KHÔNG CÒN LÀ CHÉN THÁNH & AEO LÊN NGÔI

Trong kỷ nguyên tìm kiếm truyền thống, các chiến lược SEO (Search Engine Optimization) đóng vai trò then chốt: từ lựa chọn từ khóa, viết tiêu đề hấp dẫn, đến cấu trúc bài viết thân thiện với Google. Nhưng với sự trỗi dậy của AI, một khái niệm mới đã ra đời: AEO – Answer Engine Optimization. AEO không còn chỉ chăm chăm vào từ khóa, mà chuyển trọng tâm sang tối ưu nội dung theo nhóm câu hỏi người dùng thực sự đặt ra. Ví dụ: thay vì nhắm đến từ khóa “ứng dụng quản lý dự án”, doanh nghiệp cần viết các bài dạng Q&A như:

• “Phần mềm nào tốt nhất cho đội làm việc từ xa?”
• “Công cụ nào có thể tích hợp API và quản lý deadline hiệu quả?”

Theo Ethan Smith, CEO của Graphite Growth: “AEO chính là SEO nhưng dành cho thế giới hội thoại – nơi mà AI là người trả lời, không phải là danh sách các trang web.”

Khi các chatbot AI không chỉ trả lời câu hỏi mà còn chèn kèm đường link nguồn, cơ hội được “gọi tên” trong cuộc trò chuyện AI sẽ thay thế vị trí top 1 trên Google. Điều này đặt ra một yêu cầu mới cho người làm nội dung: không chỉ viết bài “đọc cho người”, mà còn “hiểu cho máy”. Những công ty đi đầu như Brandtech và Profound đã phát triển phần mềm để theo dõi tần suất thương hiệu xuất hiện trong các hội thoại AI – gọi là “Share of Model”. Đây là bước tiến tiếp theo của “Share of Voice” từng thống trị thời kỳ SEO.

Tuy nhiên ta cũng có thể thấy AEO cũng mở ra sân chơi công bằng hơn, nơi các doanh nghiệp nhỏ có thể dễ dàng lọt vào “mắt xanh” của AI nếu nội dung đủ sâu và đúng nhu cầu người dùng.

“Chiến lược tối ưu giờ đây là viết những nội dung chất lượng, toàn diện, trả lời thẳng câu hỏi người dùng. Hãy ngưng trò chơi đánh lừa Google bằng từ khóa, và bắt đầu đối thoại với AI bằng sự thấu hiểu.” David Kaufman (GPTrends)

Một số nguyên tắc để làm AEO hiệu quả dành cho sinh viên truyền thông – marketing:

1. Xây dựng nội dung dưới dạng câu hỏi – đáp (FAQ) hoặc bài viết dạng “How to” → Mô phỏng cách người dùng tương tác với AI.
2. Sử dụng ngôn ngữ tự nhiên, mạch lạc và dễ trích xuất thông tin → AI không thích văn phong cầu kỳ, ẩn dụ. Hãy “nói rõ ràng như nói chuyện”.
3. Cập nhật thường xuyên các truy vấn phổ biến trên ChatGPT, Gemini, Claude → Dùng các công cụ như Perplexity hoặc Google Trends để biết người dùng đang hỏi gì.
4. Gắn metadata rõ ràng: mô tả bài viết, mô tả ảnh, tiêu đề phụ có định hướng nội dung → AI “đọc” metadata trước khi đọc nội dung.
5. Tối ưu hóa cấu trúc bài viết: chia đoạn rõ ràng, có tiêu đề phụ, tóm tắt và kết luận → Hỗ trợ AI tóm lược và trích dẫn dễ dàng hơn.

AEO không phải là thay thế hoàn toàn cho SEO, mà là một phần trong chiến lược đa kênh tối ưu hóa nội dung. Người làm truyền thông thông minh không hỏi: “Google có còn quan trọng không?”, mà hỏi:
→ “Làm sao để tôi được chatbot AI trích dẫn đầu tiên?”

Hãy nhớ: AI không tạo ra nội dung – nó chọn nội dung để đưa vào câu trả lời. Và bạn có thể là người được chọn – nếu chuẩn bị đủ sớm, đủ sâu và đủ thông minh. Nếu bạn là sinh viên ngành Truyền thông – Marketing, hãy bắt đầu tìm hiểu về AEO ngay từ hôm nay. Trong một thế giới mà AI là người dẫn đường, hiểu cách AI lựa chọn nội dung chính là chìa khóa để bạn đưa thương hiệu, sản phẩm, và chính bản thân bạn, đến gần hơn với khán giả mục tiêu.