Có một khoảnh khắc trong “ONE SHOT with Ed Sheeran” khiến tôi phải dừng lại và thở phào nhẹ nhõm – không phải vì màn trình diễn, mà vì cách camera rung lắc nhẹ khi chiếc xe chở Ed Sheeran và Camila Cabello lướt qua những con phố Manhattan. Trong thời đại mà mọi thứ có thể được làm mịn màng bằng AI, được cắt ghép hoàn hảo bằng công nghệ, sự rung lắc nhỏ bé ấy lại trở thành thứ quý giá nhất – bằng chứng cho thấy đây là thật, là sống, là đang diễn ra ngay trước mắt bạn.

Netflix vừa tung ra một sản phẩm gần như phi lý vào ngày 21 tháng 11 năm nay: 58 phút quay liên tục không cắt ghép, không chỉnh sửa, theo chân Ed Sheeran đi bộ xuyên qua New York City trong một buổi chiều. Nghe thì đơn giản, nhưng đằng sau đó là một cuộc chiến với thời gian, không gian và cả logic của ngành công nghiệp giải trí hiện đại. Và có lẽ, đó chính là điều làm nên sức hấp dẫn kỳ lạ của nó.

Nghịch lý của thời đại: Khi “thật” trở thành xa xỉ

Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên mà một video deepfake có thể được tạo ra trong vài phút, nơi AI có thể sinh ra cả một buổi hòa nhạc ảo với người nghệ sĩ không hề tồn tại. Sora của OpenAI có thể tạo ra những thước phim 60 giây không thể phân biệt với thực tế. TikTok tràn ngập những video “một cảnh quay” nhưng thực ra được ghép nối khéo léo đến mức mắt thường không thể nhận ra. Trong bối cảnh ấy, việc tập hợp gần 1,000 người, ba camera operators, một đội ngũ drone và cần cẩu, chỉ để quay một thước phim liên tục 58 phút mà không có một lần cắt – nghe như một sự lãng phí khủng khiếp về nguồn lực.

Nhưng đó lại chính là điểm mấu chốt. Trong thời đại mà “giả” trở nên quá dễ dàng, “thật” lại trở thành thứ xa xỉ nhất. Ed Sheeran và đạo diễn Philip Barantini – người từng đoạt Emmy với series “Adolescence” được quay theo phong cách “oner” – hiểu rõ điều này. Họ không chỉ tạo ra một sản phẩm âm nhạc, mà tạo ra một tuyên ngôn: rằng còn có giá trị trong sự bất toàn, trong những khoảnh khắc không thể kiểm soát, trong cái cách một chiếc camera rung lắc vì đường xá Manhattan không bằng phẳng.

Hậu trường: Cuộc chiến với Manhattan

Nếu bạn nghĩ việc quay một cảnh phim liên tục đã khó, hãy thử tưởng tượng làm điều đó ở thành phố bận rộn nhất thế giới, với một ngôi sao toàn cầu mà chỉ cần xuất hiện là gây náo loạn đường phố. Barantini thừa nhận với truyền thông rằng so với “Adolescence”, dự án này “căng thẳng hơn 100%”. Họ chỉ có một ngày tập dượt sau nhiều tuần lên kế hoạch tỉ mỉ đến từng giây, rồi thực hiện ba lần quay hoàn chỉnh vào ngày 29 tháng 9 năm 2025.

Ba lần quay nghĩa là gì? Nghĩa là cặp đôi trong phim được cầu hôn ba lần. Bữa tiệc sinh nhật được “bất ngờ” ba lần. Ed Sheeran phải hát trên tàu điện ngầm New York ba lần với ba nhóm hành khách khác nhau. Mỗi lần, anh phải đi bộ cùng một lộ trình, hát cùng những bài hát, nhưng phải giữ được sự tự nhiên như thể lần đầu tiên làm. Đó là diễn xuất, là âm nhạc, nhưng cũng là thể thao – một marathon cảm xúc và thể lực kéo dài gần một giờ đồng hồ.

Và rồi có những thách thức kỹ thuật mà nghe qua đã thấy choáng váng. Ba camera operators phải chuyển giao máy quay cho nhau một cách liền mạch, không chỉ giữa người với người mà còn cho cần cẩu, cho drone, rồi lại nhận về. Một người quay phim thậm chí phải chui vào cốp xe để thực hiện một cảnh. Drone phải lướt từ những không gian chật hẹp của nhà hát lên bầu trời Manhattan, bắt trọn Empire State Building, rồi lặng lẽ hạ xuống để giao lại camera cho tay người. Mỗi chuyển cảnh đều phải được tính toán đến từng phân giây, nhưng đồng thời phải sẵn sàng thay đổi nếu có người hâm mộ nhận ra Ed, nếu có kẹt xe, nếu có bất cứ điều gì nằm ngoài kế hoạch.

Ed Sheeran, theo lời đạo diễn, chính là chìa khóa để mọi thứ hoạt động. Anh có thể thay đổi bài hát trong chớp mắt, kéo dài hoặc rút ngắn tùy tình huống. Đó không chỉ là tài năng âm nhạc, mà là khả năng đọc không gian, đọc con người, đọc chính cái nhịp điệu của thành phố đang nuốt anh vào. Có lẽ đây là lý do tại sao dự án này phải là Ed Sheeran – một nghệ sĩ bắt đầu từ đường phố, người từng đứng hát ở các góc phố London khi mới 16 tuổi. Anh nói với truyền thông rằng làm ONE SHOT giống như quay về nguồn cội, sử dụng lại những kỹ năng thuở ban đầu khi mỗi buổi biểu diễn đều là một cuộc phiêu lưu không kịch bản.

Những khoảnh khắc con người giữa biển điện thoại

Có một chi tiết trong phim khiến nhiều người bình luận: Ed Sheeran liên tục bị bao vây bởi điện thoại. Mọi người không ngừng nghỉ chụp selfie, quay video, giơ màn hình lên như một bức tường giữa họ và anh. Một số khán giả chỉ trích rằng điều này làm mất đi sự tự nhiên, nhưng thực ra, đó chính là hiện thực tàn khốc của việc là một ngôi sao toàn cầu vào năm 2025. Bạn không được sống trong khoảnh khắc, bạn sống qua màn hình. Bạn không trải nghiệm, bạn ghi lại để chứng minh rằng bạn đã ở đó.

Nhưng rải rác giữa những khoảnh khắc ấy là những giây phút khiến bạn nhớ lại tại sao con người cần âm nhạc. Cô gái được cầu hôn trên High Line với Ed Sheeran hát “Thinking Out Loud” – dù biết rằng cảnh này đã được dàn dựng, đã được quay ba lần, bạn vẫn thấy nước mắt của cô ấy là thật. Bữa tiệc sinh nhật trên nóc xe buýt nơi Ed bất ngờ xuất hiện – nụ cười của những đứa trẻ không thể diễn được. Quán pub nhỏ nơi anh ghé vào hát một bài, ánh mắt của những người ngồi đó như không thể tin vào mắt mình. Đó là những khoảnh khắc không thể mua được bằng tiền, không thể tạo ra bằng CGI, không thể fake dù có AI tiên tiến đến đâu.

Tuyên ngôn chống lại kỷ nguyên deepfake

Ben Winston, nhà sản xuất đoạt giải Emmy đứng sau dự án, và Philip Barantini đã tạo ra thứ gì đó vượt xa một chương trình âm nhạc. Họ tạo ra một tuyên bố về giá trị của sự hiện diện, của nỗ lực con người, của những gì không thể nhân bản hay tự động hóa. Trong một cuộc phỏng vấn, Barantini nhấn mạnh: “One Shot – đúng như tên gọi của nó. Chúng tôi bắt đầu và không dừng lại cho đến khi kết thúc… Camera không cắt.” Nghe có vẻ đơn giản, nhưng trong bối cảnh hiện tại, đó là một lời thách thức.

Bởi vì AI có thể tạo ra một Ed Sheeran ảo hát hoàn hảo trên đường phố ảo. Deepfake có thể dựng nên cả một buổi hòa nhạc mà không cần nghệ sĩ có mặt. Nhưng nó không thể tạo ra cảm giác bạn đang chứng kiến điều gì đó thực sự đang xảy ra – sự bất an khi Ed phải xoay sở với đám đông, sự mệt mỏi thoáng qua trên khuôn mặt anh khi phải hát liên tục gần một tiếng, tiếng thở hổn hển nhẹ giữa các bài, mồ hôi trên trán không được chỉnh sửa. Những chi tiết nhỏ bé ấy, những “lỗi” ấy, chính là bằng chứng sống còn về tính người.

Có một khoảnh khắc trong phim, Ed bị kẹt xe. Họ phải tua nhanh đoạn này – và Ed đùa rằng “về mặt kỹ thuật không có cắt ghép, chỉ là tua nhanh thôi.” Đó là một khoảnh khắc tự nhận thức, thừa nhận rằng ngay cả trong “one shot”, thực tế vẫn có những giới hạn. Nhưng sự thành thật ấy lại càng làm tăng giá trị của toàn bộ dự án. Họ không che giấu, không giả vờ hoàn hảo. Họ cho bạn thấy quy trình, thấy nỗ lực, thấy cả những lúc mọi thứ không đi theo kế hoạch.

Điểm số 7.9 và câu hỏi về tương lai

IMDb cho ONE SHOT 7.9/10 – một con số tốt nhưng không xuất sắc. Một số người chê phim quá dàn dựng, thiếu tự nhiên. Một số cho rằng đây chỉ là một chiêu trò marketing. Nhưng có lẽ họ đã bỏ lỡ điểm mấu chốt. ONE SHOT không cố gắng che giấu việc nó là một sản phẩm được biên đạo cẩn thận. Nó không giả vờ là một buổi biểu diễn đường phố ngẫu nhiên. Giá trị của nó nằm ở chỗ khác: ở sự kiên nhẫn tập hợp 1,000 người cho một lần quay, ở sự dũng cảm thực hiện điều gì đó không thể sửa chữa nếu sai, ở việc tin tưởng vào khả năng của con người hơn là vào công nghệ.

Trong thời đại mà Sora có thể tạo ra một video từ văn bản trong vài phút, việc Netflix đầu tư vào một dự án “thủ công” như ONE SHOT gửi đi một thông điệp: vẫn còn đối tượng khán giả khao khát cái thật, cái sống, cái không thể nhân bản. Có lẽ đó cũng là lý do tại sao những buổi hòa nhạc trực tiếp bùng nổ hơn bao giờ hết trong kỷ nguyên streaming, tại sao vinyl lại quay trở lại, tại sao người ta đổ xô đi xem kịch sân khấu dù có thể ngồi nhà xem 4K. Chúng ta nhớ sự bất toàn. Chúng ta nhớ những gì không thể lặp lại chính xác.

Ed Sheeran nói rằng ONE SHOT là điều tốt nhất anh từng làm trong sự nghiệp về mặt quy mô và ấn tượng. Có lẽ không phải vì nó hoàn hảo, mà vì nó đủ dũng cảm để không hoàn hảo. Trong một thế giới mà mọi thứ có thể được chỉnh sửa, được làm mịn, được tạo ra từ con số không, việc chọn con đường khó khăn hơn – quay thật, một lần, không cắt ghép – lại trở thành hành động phản kháng mạnh mẽ nhất.

Và khi màn hình kết thúc, khi Ed Sheeran biến mất vào đám đông Manhattan cuối ngày, bạn nhận ra rằng mình vừa chứng kiến điều gì đó hiếm có: một khoảnh khắc được bảo tồn trong tính nguyên vẹn của nó, không bị phân mảnh bởi cắt ghép, không bị làm giả bởi AI, chỉ là 58 phút của một con người đi qua thành phố và để lại dấu ấn. Trong thời đại fast-forward, đó là thứ xa xỉ nhất.

Mời bạn cùng xem hậu trường của sản phẩm này