“Kháng chiến đã giành đất nước về cho đời. Bóng đất nước hình như bóng dáng con tôi” – giọng Soobin ngân vang, dội qua hàng loa, rực sáng cùng ánh đèn laser trên phố đi bộ Nguyễn Huệ. Cả biển người phía dưới, từ những đôi bạn trẻ tay còn cầm điện thoại quay story, đến những người lớn tuổi lặng lẽ đặt tay lên ngực, đồng loạt đứng dậy. Rồi đến lượt Nguyễn Hùng – một nghệ sĩ indie tuổi đôi mươi – cất giọng run rẩy: “Hết kháng chiến nếu con còn chưa về, mẹ ơi vui lên mẹ có đứa con anh hùng”. Trên TikTok, khán giả Gen Z ghép hai đoạn hát lại với nhau, gọi đó là một cuộc đối thoại: mẹ gọi con, con trả lời. Một cuộc trò chuyện vượt thời gian, giữa khát vọng của thế hệ đi trước và nỗi niềm của thế hệ hôm nay.

Khoảnh khắc ấy cho thấy: người trẻ hôm nay không chỉ hát lại ca từ của thế hệ đi trước. Họ hát để bày tỏ tiếng lòng của chính mình, biến nhạc cách mạng từ “tháp ngà” thành một cuộc đối thoại mới mẻ với đời sống hiện tại. Nếu trước kia, nhạc cách mạng thường vang lên trong lễ nghi, trên bục sân khấu nhà văn hóa hay loa truyền thanh đầu xóm, thì nay nó đã bước vào những không gian nơi người trẻ cảm thấy thuộc về: quảng trường, concert, TikTok. Từ một biểu tượng uy nghiêm, nhạc yêu nước đã trở thành hơi thở đời thường, là chất liệu để người trẻ định nghĩa bản sắc cá nhân, để nói lên tình yêu mẹ con, niềm tự hào về một thành phố, hoặc đơn giản chỉ là niềm vui khi cả một khán đài hòa vào một giai điệu quen thuộc.

Chân dung người trẻ hát nhạc yêu nước

Trong bức tranh hôm nay, có thể thấy ba diện mạo nổi bật. Trên những sân khấu lớn, các ca sĩ đại chúng như Soobin trở thành “người dẫn nhịp” cho một dàn đồng ca khổng lồ. Ở phố đi bộ Nguyễn Huệ, khi anh cất lên Tiến quân ca, cả ngàn khán giả trẻ vốn đang mải livestream, check-in, bỗng dừng lại, đứng dậy và hát theo. “Áp lực và tự hào đan xen, tôi chưa từng trải qua khoảnh khắc nào như thế”, Soobin nói sau đêm diễn, đôi mắt anh còn ánh lên xúc động.

Một diện mạo khác là thế hệ thích làm mới, remix. Trong lễ diễu binh 30/4, Phương Mỹ Chi – với giọng hát trong vắt và bản phối EDM của DTAP – đã khiến Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh bỗng trở nên “gen Z” hơn bao giờ hết. Ánh đèn LED quét qua, tiếng trống điện tử dồn dập, khán giả trẻ đứng lên vỗ tay theo nhịp, nhiều bạn còn livestream và viết chú thích: “Bài hát tuổi thơ của bố mẹ, nhưng nay là bài hát của mình”. Phương Mỹ Chi sau sân khấu nói ngắn gọn: “Yêu nước không phải trend, yêu nước nằm trong gen của mình” – một câu nói trở thành khẩu hiệu lan truyền trên mạng xã hội.

Và còn có những nghệ sĩ mainstream đóng vai cầu nối, như Hòa Minzy hay Võ Hạ Trâm. Trong một chương trình, Hòa Minzy hát Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng cùng dàn đồng ca thiếu nhi. Đến câu cuối, “Chúng em kính yêu Bác Hồ Chí Minh…”, cô suýt bật khóc. Một khán giả nói: “Tôi nghe nhạc cách mạng nhiều rồi, nhưng lần đầu thấy ca sĩ trẻ run rẩy như vậy trước ca từ”. Ở một sân khấu khác, Hòa mặc áo bà ba, hóa thân thành cô du kích hát Xuân chiến khu rộn ràng, đưa cả hội trường vào một không khí tươi vui mà vẫn đầy tự hào.

Còn Võ Hạ Trâm thì chọn một con đường trang trọng hơn. MV Nguyện là người Việt Nam, phát hành nhân dịp 80 năm Quốc khánh, xuất hiện với hình ảnh tà áo dài đỏ, ca từ nhắc lại truyền thuyết Lạc Long Quân – Âu Cơ. “Nếu có kiếp sau, cho con xin nguyện được một lần nữa mang dòng máu Con Rồng Cháu Tiên”, cô hát, giọng ngân dài. Khi con gái nhỏ vẽ mẹ trong tà áo dài dưới lá cờ Tổ quốc cho bài tập “thần tượng của con”, Võ Hạ Trâm bật khóc. Với cô, tình yêu nước không chỉ là ca khúc, mà đã thành một di sản để lại cho con.

Những case mới viết tiếp playlist yêu nước

Không chỉ cover, người trẻ còn tự viết câu chuyện của mình. Anh Tú, quán quân Ca sĩ mặt nạ, sáng tác Người là Hồ Chí Minh, khởi đầu bằng hình ảnh chàng thanh niên Nguyễn Tất Thành một mình trên con tàu viễn dương. Ca khúc vang lên trong hội trường, khán giả trẻ chăm chú lắng nghe, nhiều người đưa tay bật đèn flash điện thoại như thể đang ở một concert nhạc pop.

Nguyễn Hùng, với Còn gì đẹp hơn, đem đến một đối cực. Trên sân khấu nhỏ ở Hà Nội, anh mặc áo sơ mi trắng, cầm guitar, giọng còn non và run. Nhưng ca từ giản dị: “Còn gì đẹp hơn những chàng trai tuổi đôi mươi ra trận” – khiến cả khán phòng vỗ tay rần rần. Một bạn trẻ ghi lại và đăng TikTok, chú thích: “Không hoàn hảo, nhưng chân thành”. Clip ấy lan truyền hàng trăm ngàn lượt xem.

Và khi Quốc Thiên, Dương Hoàng Yến, Quân A.P, Lâm Bảo Ngọc cùng NSND Thu Huyền cất giọng trong Kiếp sau vẫn là người Việt Nam, cả khán giả như hòa vào một bản nguyện cầu tập thể. Đèn flash điện thoại sáng rực cả khán đài, giai điệu kết thúc trong tiếng hô “Việt Nam! Việt Nam!”.

Góc nhìn sản xuất

Không chỉ sân khấu lớn, nhạc yêu nước còn lan mạnh trên nền tảng số. Dữ liệu Kompa cho thấy cụm từ “concert quốc gia” trong tháng 4–5/2025 đã thu hút 12,1 triệu lượt đề cập và gần 59 triệu tương tác. Trên TikTok, các hashtag gắn với “nhạc yêu nước” đạt đến hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ lượt xem, với vô số video dance, biến hình áo dài, clip đường phố gắn nhạc cách mạng. Trong trường học, hơn 23 triệu học sinh, sinh viên hát Quốc ca đầu giờ, biến lễ nghi thành thực hành tập thể mỗi ngày.

Nhạc sĩ Huy Tuấn gọi đây là một hiện tượng đáng khích lệ. Ông nói: “Các thế hệ trước cũng đã hát nhạc yêu nước, nhưng chưa có kênh lan tỏa mạnh mẽ. Thế hệ hôm nay có TikTok, có livestream, có những concert quốc dân, và họ biết kết hợp tinh hoa dân tộc với xu hướng toàn cầu để kể câu chuyện thế hệ mình”.

Từ góc độ sản xuất, sự bùng nổ này không chỉ là hồi sinh, mà còn là cơ hội định hình một dòng chảy mới – có thể gọi là “patriotic pop”. Dự án Made in Vietnam của DTAP từng chứng minh rằng khi âm nhạc truyền thống được phối EDM, trap hay hiphop, nó không chỉ chạm đến khán giả trong nước, mà còn có tiềm năng xuất khẩu. Một concert quốc dân hôm nay có thể vừa lan tỏa qua quảng trường Mỹ Đình 50.000 người, vừa lan lên nền tảng số hàng trăm triệu lượt xem.

Sự khác biệt lớn nhất giữa hôm nay và hôm qua là: từ lễ nghi tập thể chuyển thành phong cách sống cá nhân, từ khẩu hiệu tập trung chuyển thành tự sự riêng tư. Một ca khúc yêu nước có thể vừa vang lên trong buổi diễu binh, vừa trở thành nhạc nền cho một video áo dài tung bay trên TikTok. Và chính ở sự giao thoa ấy, nhạc yêu nước tìm thấy đời sống trẻ trung, sôi động hơn bao giờ hết.

Vỹ thanh

Năm 2025, âm nhạc yêu nước không chỉ hiện diện trong những buổi kỷ niệm trọng đại, mà còn trong playlist hàng ngày của thế hệ trẻ. Ở đó có những giọng hát gạo cội lẫn indie non nớt, có những bản phối EDM sôi động song hành cùng hùng ca truyền thống, có những giọt nước mắt bật ra trên sân khấu và cả những đoạn clip 30 giây làm lay động triệu người.

Yêu nước, như Phương Mỹ Chi nói, “không phải là trend, mà là gen”. Và gen ấy hôm nay đang được ngân vang bằng tiếng hát của một thế hệ – từ quảng trường đến TikTok, từ ánh đèn laser sân khấu đến ánh sáng nhỏ bé trên màn hình điện thoại. Đó là thứ âm nhạc nối dài ký ức, làm mới hiện tại và gieo vào tương lai những giai điệu tự hào. Và chừng nào còn có người trẻ hát lên từ trái tim mình, chừng đó bản hòa ca yêu nước vẫn sẽ tiếp tục ngân vang – không chỉ như kỷ niệm, mà như nhịp sống đang đập trong lòng dân tộc.